Układy napędowe

Układy napędowe to zaraz po silniku najważaniejsza część łodzi. Wszystkie osiągnięcia łodzi takie jak prędkość, przyspieszenie, manewrowość, sprawność oraz samo przeznaczenie łodzi zależy od wybranego przez użytkownika układu napędowego. Najczęściej spotykanym układem napędowym jest układ śruby na sztywnym wale. Moment napędowy przekazywany jest z silnika poprzez przekładnie redukcyjno-nawrotną na wał, na którym obsadzona jest śruba napędowa. Sam wał obsadzony jest w tzw. pochwie wału, która w zależności od budowy oraz materiału, z którego jest wykonana łódź wkomponowana jest w kadłub. W zależności od mocy silnika stosuje się wały o różnej średnicy (coraz większej wraz ze wzrostem mocy silnika), natomiast pochwa wału może być wyposażona w jedno, dwa a nawet trzy łożyska smarowane wodą. Układ sterowania wykonany jest w postaci płyty sterowej znajdującej się za śrubą napędową. Czasami spotykamy dwie płyty sterowe po bokach śruby napędowej. Taki układ sterowy cechuje się  małą sprawnością przy niskich prędkościach obrotowych silnika.

Układ ze sztywnym wałem spotykany jest na łodziach wypornościowych, łodziach rybackich, łodziach ratunkowych, dużych łodziach żaglowych z dodatkowym silnikiem manewrowym. Innym układem napędowym jest układ typu ”Z”. Jest on często spotykany na szybkich łodziach rekreacyjnych, łodziach turystycznych, łodziach służb branżowych. System ten stosowany jest  przez wiele firm produkujących silniki stacjonarne Mercruiser, Volvo Penta, Yanmar i wykorzystywany przez innych producentów  silników stacjonarnych. Nazewnictwo tego układu wynika ze sposobu ułożenia wałów przeniesienia mocy. Poziomy wał wejścia mocy do skrzyni/przekładni, pionowy wał przekazania mocy oraz poziomy wał zdawczy, na którym osadzona była śruba napędowa. Układ napędowy typu „Z” daje możliwość manewrowości przód-tył oraz sterowania prawo-lewo. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie wymaga dodatkowej skrzyni redukcyjno-manewrowej oraz stosowania steru za śrubą. Dodatkowo daje możliwość redukowania obrotów silnika w zależności od potrzeby.

Kolejnym układem napędowym jest ukłąd JET. Stosowany wszędzie tam gdzie najważniejsze jest całkowire zanużenie łodzi.  Głównym użytkownikiem takich ukłądów napędowych sa służby branzowe takie jak wojsko, słuzby ratunkowe, policja. Napędzane są głównie stacjonarnymi silnikami diesla. Z powodu sposobu przeniesienia napędu ich sprawnośc jest niższa o 30 % od układów typu Z oraz układu na sztywnym wale. Moment napędowy przekazywany jest za pomocą strumienia wody wytworzonego przez bardzo wydajna pompę wody napędzaną przez silnik sacjonarny. Nie wymagaja skrzyni nawrotnej ale często widzimy że jest ona stosowana w celu tzw. płukania/czyszczenia kosza pędnika. Układ ten wymaga specyficznej budowy kadłuba który zapewni odpowiedni i niezakłócony napływ wody do kosza ssącego wodę. Przed wyborem takiego układu napędowego zalecane jest skontaktowanie się z producentem w celu dobrania odpowiedniego modelu pędnika. Niewłaściwe dobranie pędnika spowoduje że łódź nie osiągnie swoich zaprędkości, może doporwadzić do przeciążenia silnika a wymian modelu pędnika wiąze się z kosztowną i czasem niemożliwą  przebudową łodzi.

Ostatnim przez nas omawianym układem napędowym jest napęd powierzchniowy zwany SURFACE DRIVE. Ukłd ten jest dedykowany do szybkich łodzi rekreacyjnych, znalazł również zastosowanie w jednostkach militarnych. Układ ten jest pewną odmianą nkładu śruby na wale z tym że w przypadku surface drive wał posiada możliwośc skrętu oraz trymu. Dzięki takiemu rozwiązaniu łodzi wyposażone w taki układ mogą podobnie jak napędy JET wpływać na płycizny, oraz podobnie jak napędy „Z” skręcać bez konieczności stosowania płyty sterowej za śrubą. Stosowanie takiego ukłądu poprawia o około 15% prędkość łodzi, monewrowość oraz zmiejsza zanurzenie całkowite. Dodatkowo dzięki takiemu rozwiązniu obniżają się koszty związane z wykonaniem przeglądó okresowych, które wielokrotnie z powodu wysokich kosztów wynajęcia dźigu sięgają kilku tysięcy złotych. Obecnie na rynku możemy spotkac kilka rozwiązań napedów powierzchniowych dwu i jedno śrubowych.

 

sds-naglowek

 

military2

typoszereg_sds
wym_nap